Bir Gus Van Sant Filmi
Gey Hakları Savunucusu, Arkadaş, Aşık, Politikacı, İkon, İlham, Kahraman,hayatı tarihi değiştirdi. Cesareti ise birçok kişinin hayatını.
1977’de, Harvey Milk San Francisco Şehir Meclisi’ne seçilerek Amerika’da eşcinselliğini saklamadan bir devlet kadrosunda üst düzey yöneticiliğe seçilen ilk kişi oldu. Zaferi, sadece eşcinsel hakları adına önemli değildi. Politik alanda koalisyonlar peşindeydi. Yaşlı vatandaşlardan sendikalı işçilere kadar herkes için, Harvey Milk bir uğurda savaşmanın anlamını değiştiren, 1978’de ölümüne kadar da tüm Amerikalıların kahramanı haline gelen biri oldu. Oscar ödüllü Sean Penn, yine Oscar adayı Gus van Sant yönetiminde Harvey Milk’i canlandırıyor. Dustin Lance black’in orijinal senaryosundan yola çikarak çekimleri San Fransisko’da gerçekleştirilen filmin yapımcılığını Akademi ödüllü Dan Jinks ve Bruce Cohen yapıyor.
Milk, Harvey Milk’in yaşamından sekiz yılı anlatıyor. New York’ta yaşarken 40 yaşına giren Milk ve sevgilisi Scott Smith (James Franco), hayatlarına daha fazla anlam katmak için San Fransisko’ya taşınır ve burada, Castro Kamera adında küçük bir dükkan açarlar. Dükkanın olduğu işçi sınıfı mahallesi, kısa zamanda ülkenin dört yanından akın eden geyler için nefes alabilecekleri bir yer haline gelecektir. Çok sevdiği Castor mahallesinin ve ona güç veren küzel San fransisko şehrinin etkisiyle, Milk çok geçmeden hem Scott kadar kendisini de şasırtacak şekilde, değişim için kolları sıvar. Herkes için eşit hak ve özgürlüğün savunucusudur. Ve geylere karşı önyargı ve şiddet uygulanmasının normal karşılandığı bir dönemde, Milk San Fransisko ve San Fransiskolulara’a duydugu büyük sevgi sayesinde, gencinden yaşlısına, eşcinselinden heteroseksüeline kadar herkesin desteğini arkasına alır.
Dükkana takılanlar arasındaki cekirdek kadro, Milk’in hayatının geri kalanında da etrafında olacak dostlarından oluşuyordu. Bunlar erkek arkadaşı Smith, veliahtı Cleve Jones, Milk’in dünyasını fotoğraflayan ve aynı zamanda dükkanda çalışan Danny Nicoletta, Milk’in ilk kampanya yöneticisi Jim Rivaldo, Dick Pabich, “Lotus Tomurcuğu” lakaplı siyasi danışmanı Michael Wong ve bu erkekler klübündeki tek kadın, Milk’i meclise taşıyan başarılı kampanyanın mimarı lezbiyen Anne Kronenberg… 1977’de Milk nihayet seçimleri kazandığında, bölgesi Castro da değişerek bölgesel sisteme geçen seçim sisteminden kendine fayda sağlamış ve gözde sakini Harvey Milk’i meclis koridorlarına transfer etmiş oldu. Bu, Milk’in dördüncü denemesiydi.
Scott, yeni edindiği arkadaşları ve diğer gönüllülerin yardımıyla politikanin bulanık sularına balıklama atlar ve Cleve Jones (Emile Hirsch) gibi genç aktivistlere de yol gösterir. İnce bir espri anlayışi ve güleryüzuyle, sözleri kadar iddialı icraatlarda bulunan Milk adını kısa sürede tüm şehre ve hatta daha da geniş çevrelere duyurur. Ama şehir meclisine girmek konusundaki kararlılığı, Scott tile aralarını açar. Meclis’e dordüncü adaylığını koyduğu sırada, Milk artık yeni sevgilisi Jack Lira (Diego luna) ile beraberdir.
Son kampanya, büyuk başarı yakalar ve Milk, yeni kurulan 5. Bölge meclisine seçilir. Milk, şehre hizmet ederken bir yandan da insanların kökeni nedeniyle işlerinden atılmasına karşı lobi yapar, gey öğretmenlerin ve destekçilerinin okullardan kovulması için önerilen bir referanduma karşı da destek oluşturmaya çalışır. Bu çabaları sırasında, 6. Maddeye karşı verilen bu mücadelenin, gey hakları konusudna çok kilit bir onem taşıdığını fark eder. Aynı dönemde, kendi gibi yeni seçilmiş olan bir başka politikacı Dan White (Josj brolin) ile çatışmaları artarak devam ediyordur ve ikilinin kaderleri, trajik bir şekilde birleşmek üzeredir.
Kronoloji
1930 Mayıs 22 – Harvey Bernard Milk Woodmere, NY’da doğdu.
1946 Milk Bay Shore Lisesi futbol takımına seçildi.
1947 Milk Bay Shore Lisesi’nden mezun oldu.
1951 Milk Albany’deki Eyalet Üniversitesi’nden (SUNY) matematik diploması ile mezun oldu ve orduya katıldı.
1955 Milk ordudan ayrılarak lise öğretmenliği yapmaya başladı.
1963 Milk Wall Street yatırım firması Bache & Co’da çalışmaya başlayarak kariyer değişikliği yaptı.
1968 Bir tiyatro prodüksiyonuna katkısı oldu. O dönemde San Fransisko’da sahnelenen Hair müzikalinde çalışan sevgilisi Jack McKinley ile beraber San Fransisko’ya taşındı. Kariyerine finans sektöründe devam etti.
1969 Haziran 28 –New York’taki Greenwich Villgage bölgesinde gerçekleşen Stonewall Ayaklanmaları, Geylere Özgürlük hareketinin tohumlarıni attı.
1970 Herkesin içinde Bank Amerika banka kartını yakması üzerine işinden kovuldu ve New york City’e geri taşındı.
1972 Milk sevgilisi Scott Smith ile beraber san Fransisko’ya taşındı.
1973 Milk ve Smith Castro mahallesinde Castro Camera adında bir fotografçı açtı.
Şoförler Odası sözcüsü Allan Baird’in desteğiyle, Milk Coors Biraları’nin Castro bölgesindeki barlarda ve şehrin geri kalanında satışına boykot uygulanmasına araci oldu.
[bu tarihten başlayarak 1978’e kadar] Dick Pabich ve Jim Rivaldo Milk’in politik strateji uzmanları olarak çalışmaya başladılar. Frank Robinson ise Milk’in konuşmalarıni kaleme alıyordu.
Smith ve Rivaldo’nun idare ettiği kampanya ile Milk San Fransisko Şehir meclisi üyeliği için ilk kez adaylığını koydu ancak seçimlerde kaybetti.
1974 Milk yerel esnaflarla Castro Village Derneği’ni kurdu ve Castro Sokağı Şenlikleri’ni düzenledi.
[bu tarihten başlayarak 1978’e kadar] Michael Wong danışman olarak Milk ile beaber çalışmaya başladı.
David Goodstein ülke çapında yayınlanan gey dergisi The Advocate‘ın sahibi ve yayıncısı oldu.
1975 Castro Camera müşterisi Danny Nicoletta fotoğrafçıda çalışmaya başladı. Nicoletta bundan sonra da Milk’in bütün seçim kampanayalrında çalışacaktir.
Milk San Fransisko Şehir Meclisi üyeliği için bir kez daha aday oldu ve kaybetti. Milk’in desteklediği eski Kaliforniya Senatöru George Moscone San Fransisko Valisi seçildi.
1976 [bu tarihten başlayarak 1978’e kadar] Cleve Jones activist olarak Milk ile beaber çalışmaya başladı.
Milk Vali Moscone tarafından İzin İtiraz Komitesi’ne atandı. Milk, Kaliforniya eyelet Meclisi’ne adaylığını açıkladığında, yine Vali tarafından bu görevinden alınacaktı.
Milk tüm şehri kapsayan seçimler yerine bölge esasına dayali seçimleri savunan, Vali Moscone tarafından da destek goren bir balo organize etti.
Milk Eyalet Meclisi seçimlerinde Art Agnos karşısında yenilgiye uğrar.
Milk ve Rivaldo SFan Fransisko Gey Demokratik Kulübü’nü kurdular. ’s Gay Democratic Club (Kulüp, Milk’in ölümünden sonra Harvey Milk Lezbiyen, Gey, Bisekssüel, Transeksüel Demokratik Kulübü)
1977 Haziran 7 – “Turuncu Salı;” Aktivist Anita Bryant Florida’daki Dade County’de gey komüniteye karşi gösterilen hoşgörüsüzlüge karşı on yılı aşkın süredir gösterdiği kampanyayi başarıyla sonuçlandırdı.
Yeni benimsenin bölgesel seçim sistemine göre gerçekleşen seçimlerden yeni sevgilisi Jack Lira ile yaşayan ve kampanyasi Anne Kronenberg tarafından yürütülen Milk, Castro bölgesini de kapsayan 5. Bolgeden secimleri kazanır. Böylece, merkezi ve yerel yönetim kadrosuna seçimle başa gelen, eşcinselliğini gizlemeyen ilk erkek yönetici olur. (1974’te Michigan ve Massachusetts’te seçilen Kathy Kozachenko ve Elaine Noble bu alandaki ilk kadın politikacılardır.). Milk’in rakipleri arasında, eşcinselliğini gizlemeyen bir başka aday, avukat Rick Stokes da vardır.
1978 Ocak 9 – Milk ve kendisi gibi yeni seçilmiş olan meslektaşları yeminle göreve başlar. Bunların arasında, eski bir itfaiyeci olan Dan White ve kadın hakları savunucusu Carol Ruth Silver da vardır.
Milk’in görevi sırasında eğildiği konular arasında, yaşlı vatandaşlara yönelik programlar, evcil hayvan sahiplerinin hayvanlarında sokaklarda bıraktıği pislikleir temizlemelerine yönelik tedbirler ve tüm vatandaşlar için kullanımi kolay oy makineleri yer alır.
Ögretmen Tom Ammiano’nun cinsel tercihini açıklaması üzerine yaşananlar üzerine Milk, “insanların bu sebeple işlerinden kovulmamasını sağlamayı” ana hedef haline getiren bir taslağın öncülüğünü yapar. Meslektaşı Silver’ın desteklediği önergeye tek itiraz White’tan gelir. Vali Moscone, önergeyi imzalayarak iletir.
Haziran 25 – Milk’I destekleyen Gilbert Baker tarafından tasarlanan Gökkuşağı Bayrağı ilk kez San Fransisko Gey Özgürlük Yürüyüşü’nde taşındı. Bayrak, LGBT (Lezbiyen, Gey, Biseksüel ve Transeksüel; GLBT [Gey, Lezbiyen, Biseksüel ve Transeksüel] olarak da bilinir) komunitelerinin sembolı haline gelecekti. Milk, bi yürüyüş sırasında, “Ortaya çıkın!” diye seslenişi ile hatırlanıyor.
Kasım 7 – Gey öğretmenleri işten çıkarmaya yönelik yasa tasarısı, Milk’in yürüttüğü karşı kampanya sayesinde kabul edilmedi.
Kasım 10 – Dan White meclis üyeliğinden istifa etti. Daha sonra işine dönebilmek için tekrar lobi yapsa da başarılı olamadı.
Kasım 18 – San Fransiskoluların yanısıra tüm dünya, San Fransisko merkezli Halkın Tapınağı tarikatının lideri Jim Jones’un emri üzerine kongre üyesi Leo Ryan’ın Güney Afrika’da Guyana’da öldürüldüğü haberi ile sarsıldı. Bu haberden birkaç saat sonra, Jones ve tarikatın 900’ü aşkın üyesi siyenür içerek toplu intihar gerçekleştirdi.
Kasım 27 – Şehir meclisinde, Dan White Vali Moscone ve Harvey Milk’I vurarak öldürür. Haber üzerine, 30.000’i aşkın kişi Castro mahallesinden sehir meclisine ellerinde mumlarla sessiz bir yürüyüş gerçekleştirir.
Aralık 2 – Milk’in dostları, küllerini Pasifik Okyanusu’na savurur.
1979 Mayıs 21 [Milk’in yaşasa 49. Doğumgününden bir önceki gün olacak tarih] – İzolasyon, eşi ile olan mahremiyet eksikliği ve aşırı derecede şekerli abur cubur tüketmiş olmasına dayanarka uygulanan cezai indirim neticesinde White kasten adam öldürmekten 7 yıl hapis cezasına mahkum edildi.
1984 Ocak 7 – White mahkumiyetinin beşinci yılını doldurmadan, Soledad Eyalet Hapishanesi’nden salıverilir.
Kasım 1 – Yonetmenliğini Rob Epstein’in, yapımcılığını Richard Schmiechen’in yaptığı uzun metrajlı belgesel The Times of Harvey Milk Castro Sineması’nda gösterildi.
1985 Mart 25 – The Times of Harvey Milk En İyi Belgesel dalında Oscar aldı.
Ekim 21 – Dan White evinin garajında intihar etti.
1999 Haziran 14 – Time Dergisi, Harvey Milk’I 20. Yüzyıl’ın “100 Kahramanı ve İkonu” arasında gösterdi.
2008 Mayıs 19 – Harvey Milk’in doğumgünu olan 22 Mayıs Kaliforniya’da resmen Harvey Milk Günü ilan edildi.
Milk ve Castro
Bir politikacı ve activist olarak Harvey Milk, agresif bir popülistti. Milk, toplumun her kesiminden insanın ihtiyaçlarını esas alacak bir idari hizmet anlayışına sahipti. Eşcinsel erkek ve kadınların kendilerini gizlememeleri konusunda cesaretlendirirdi. Farklı komünitelerin ve birliklerin, kaynaklarını bir havuzda toplaması için ilham kaynağıydı. Ayrımcılığa karşı koymak konusunda herkesi yüreklendirirdi. Ölümünden kısa bir süre önce yaptığı bir konuşmada “Bu hareketin devam etmesini diliyorum. Çünkü, benim seçilmem genç insanlara umut verdi. Gençlere, umut lazım.” demişti. Bu sözleri, artık San Fransisko Şehir Meclisi’nde bulunan büstünün üzerinde yazılı.
Milk, sonradan benimsediği şehri San Fransisko’da umut ile karşılanmıştı. Birkaç yıl yaşadıktan sonra döndüğü New York’ta tanıştığı erkek arkadaşı Scott Smith ile beraber 1972’de San Fransisko’ya kesin olarak taşındıklarında Eureka Valley’de (5. Bölge) yaşamaya başladılar. Burası, kabuk değiştiren bir bölgeydi. Çok geçmeden, Castro Mahallesi olarak anılmaya başlanacaktı. 1930’lara kadar San Fransisko’daki Iskandinav nüfusun ağırlıklı olduğu bölgede daha sonra işçi sınıfı İrlanda kökenliler yaşamaya başladı. 1960’ların sonu ve 1970’lerde bir kısmı hippi olan gey erkekler bölgeye yerleşti. Mahalleliler ile aralarında yer yer gerginliklere sebep olsa da, burası, Amerika’da geylerin kısmen de olsa rahat yaşayabildikleri tek yer olarak kısa zamanda adını duyurdu.
İlk adaylığını 1973 yılında açıklamıştı. O zamanlar, “vergiler ve Öncelikler her yıl değişiyor ama özgürlüğükler değişmiyor” demişti. Aynı dönemde, şoförler odası lideri Allan Baird, haksız çalışma koşulları dayatan Coors Biraları’na karşı bir boykot hazırlığındaydı. Gey çevrelerin desteğini alabilmek için Milk ile temasa geçti. Milk de karşılığında şoförler odasınin desteğini istedi. Baird bu isteği Kabul etti ve ertesi gün, Coors birası Castro bölgesindeki tüm barlardan bir bir yok olmaya başladı. Bunu, şehrtin diğer bölgeleri izledi. Bu olay sonrasında, Milk’in ünü, şehir sınırlarını aşmıştı.
Resimler:
